سه نکته که احتمالا در مورد MSDS نمی دانید!
آیا ممکن است یک ماده چند MSDS داشته باشد؟
فکر رایج بین کارشناسان ایمنی و بهداشت معمولا بدین صورت است که برای هر ماده ای یک MSDS واحد وجود دارد. ما با قاطعیت به شما می گوییم که این تفکر ایراد دارد! و به صراحت می گوییم یک ماده ممکن است چندین MSDS داشته باشد!
سعی می کنیم در زیر با ارائه ی یک مثال این موضوع را کمی بسط دهیم. به مثال زیر دقت کنید:
فرض کنید ما ماده ی شیمیایی اسید سولفوریک با غلظت های 1 درصد، 20 درصد و 90 درصد داریم؟ آیا درجه ی خطر سلامتی این سه غلضت یکسان است؟ قطعا اگر اسید سولفوریک 90 درصد (در صورتی که این درجه خلوص موجود باشد) بر روی دست کارگری بریزد، آن دست به شدت خواهد سوخت. ولی آیا برای غلظت 1 درصد هم همین اتفاق رخ خواهد داد؟ قطعا نه! در مورد غلضت 1 درصد تنها سوزش و یا خارش ملایمی را بر روی پوست دست احساس خواهید کرد.
هر سه غلظت مر بوط به یک ماده بودند ولی مشاهده کردیم که در غلضت های متفاوت ، تاثیرات متفاوتی بر سلامتی داشتند، پس قطعا برگه اطلاعات ایمنی آنها نیز نمی تواند یکسان باشد. از این رو اگر شما بخواهید لوزی خطر این سه ماده را ترسیم نمایید در لوزی آبی، به هر سه غلظت عدد 4 نمی دهید.
نتیجه آنکه : "کاملا معلوم است که درجه ی خطر سلامتی اسید سولفوریک 90 درصد به مراتب بالاتر از اسید سولفوریک 1 درصد است. پس نمی توان برای ماده ی اسید سولفوریک یک MSDS واحد تعریف کرد. و باید برای هر غلظت آن یک MSDS تعریف نمود."
از جهتی نرمالیته ی این اسید سولفوریک ها ممکن است متفاوت باشد، آیا خطر سلامتی اسید سولفوریک 0.2 نرمال با 2 نرمال یکسان است؟
مثلا در دیتابیس MSDS شرکت فرا ایمن برای ماده ی اسید سولفوریک بیش از 50 ورژن مختلف وجود دارد که تعدادی از این موارد را در زیر می توانید مشاهده نمایید.
معتبرترین منبع MSDS در دنیا کدام است؟
شاید در اولین لحظه این فکر به ذهن برسد که سازمان های معتبری مثل NIOSH ، WHO و CCOHS برگه اطلاعات ایمنی معتبری ارائه می دهند. ما هم قبول داریم که اینها سازمان های معتبری هستند و با دقت بالا و آزمایشگاههای معتبر، نتایج مورد قبولی را ارائه می دهند ولی واقعیت امر این است که این MSDS ها تنها در حد یک راهنمای کلی هستند و در صنعت شما ممکن است کاربرد نداشته باشند.
اگر موافق باشید بازهم مثالی بزنیم که قضیه روشن تر گردد:
فرض کنید شرکت روغنی را تولید می کند و شرکتی به نام Mobil نیز همین روغن را تولید می کند و کاربرد هر دو هم به عنوان مثال یکسان و فرضا نوعی روغن چرخ دنده است. آیا می توان گفت روغن تولیدی شرکت فرا ایمن خطرات یکسانی با روغن تولیدی شرکت Mobil دارد؟
فرایندهای تولید این روغن اگرچه ممکن است یکسان باشد، ولی شک نکنید که یک شرکت خاص مواد اولیه اش ممکن است از نقطه نظر درجه خلوص و موارد دیگر با شرکت Mobil فرق داشته باشد.
چرا کیفیت روغن برخی شرکت ها بهتر از سایرین است؟ این خود بدین معنی است که این روغن ها نمی تواند ترکیب و یا ساختار یکسانی داشته باشد. پس مسئله کمی پیچید می شود! میلیون ها ماده ی شیمیایی داریم و میلیون ها شرکت تولیدی. چگونه MSDS تهیه نماییم؟
در چنین مواقعی ما توصیه می کنیم از شرکت های مشاور ایمنی و بهداشت کمک بگیرید. معمولا کارشناسان ایمنی و بهداشت حرفه ای به خوبی می دانند که چگونه شما را راهنمایی کنند. اما در حال حاضر بحث این است که شما تا اینجای بحث را دنبال کرده اید و مسلما انتظار دارید که همین جا نیز جواب سوال خود را بیابید. ما شما را تنها نمی گذاریم! با ما همراه باشید.
توصیه ما همواره به همکاران این بوده است که : "بهترین منبع برای MSDS یک ماده ی شیمیایی، شرکت تولید کننده ی آن ماده شیمایی است." توصیه می کنیم این را به عنوان یک اصل کلیدی در نظر داشته باشید.
چگونه یک MSDS را از شرکت تولید کننده آن بدست بیاورم؟
اگر جستجوی کوچکی در اینترنت داشته باشید، دیتابیس های زیادی وجود دارد که شرکت های تولیدی از سرتاسر دنیا، اطلاعات MSDS خود را در آن به اشتراک می گذارند. با مراجعه به این دیتابیس ها می توانید به لیستی از هزاران MSDS از شرکت های مختلف دسترسی داشته باشید.
راه حل دیگر مکاتبه با شرکت تولید کننده ی آن ماده شیمیایی است.
اگر بعد از طی کردن این دو مرحله به نتیجه نرسیدید، آنوقت می توانید از دیتابیس های NIOSH و WHO و CCOHS و ...استفاده کنید.